ที่มาของข้อมูล : เรียงความชนะเลิศ ประจำ ๒๕๔๕


         นมัสการพระคุณเจ้า ท่านคณะกรรมการ และสวัสดีค่ะญาติธรรมทั้งหลาย "วิสาขมหามงคล" บางท่านอาจจะนึกถามตัวเองว่า มงคลหมายถึงสิ่งใด มีจุดมุ่งหมายอะไร ทำไมจะต้องเป็นวันวิสาขบูชานี้ วันนี้มีความสำคัญเช่นไรหรือ วันเพ็ญเดือนวิสาขะหรือเพ็ญ เดือน ๖ นั้น เป็นวันสำคัญสากลของโลกที่องค์การสหประชาชาติ รับรอง ให้เป็นวันหยุดสากลของโลก

         จัดได้ว่าเป็นมหามงคลทางพระพุทธศาสนา ด้วยเป็นวันประสูติ ตรัสรู้ และดับขันธปรินิพพานขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระบรมศาสดาองค์สำคัญของโลก และวันทั้ง ๓ นี้ ตกอยู่ในวาระเดียวกัน เมื่อถึงวันนี้ พุทธศาสนิกชนทั้งคฤหัสถ์ และบรรพชิตจะได้ร่วมกันรำลึกถึงพระองค์และประกอบพิธีบูชาคุณพระพุทธองค์ด้วยความเต็มใจยิ่ง และวันเพ็ญวิสาขะนี้ละค่ะ จึงเรียกว่า "วันวิสาขมหามงคล "

         ความสำคัญของวันวิสาขบูชานี้ก็อย่างที่ทราบกันแล้วนะค่ะว่า เป็นวันประสูติ ตรัสรู้ และวันเสด็จดับขันธปรินิพพานขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ๓ เหตุการณ์นี้ ตกอยู่ในวาระเดียวกันอย่างน่าอัศจรรย์

         การประสูติของพระองค์ นับว่ามีความสำคัญยิ่ง เพราะพระองค์จัดได้ว่าเป็นบุคคลสำคัญแห่งโลก พระองค์ทรงเป็นดวงจักษุแห่งโลก การเกิดมีขึ้นของพระองค์นั้นจัดได้ว่ามีได้ยาก ดังที่พระองค์ได้ทรงตรัสเอาไว้ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลายบุคคลผู้เป็นเอกอัครบุรุษ เมื่อจะเกิดมาในโลกนี้ ก็ย่อมเกิดเป็นอัจฉริยมนุษย์ บุคคลผู้เป็นเอกอัครบุรุษคือใคร คือเราตถาคตผู้เป็นองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้เป็นเอกอัครบุรุษนี้แล เมื่อจะเกิดมาในโลกก็เกิดมาเป็นอัจฉริยมนุษย์ "
นี้คือความสำคัญของวันประสูติของพระพุทธองค์

         วันตรัสรู้ พระพุทธองค์นั้น ได้ชื่อว่าเป็นบุคคลสำคัญของโลก วันนี้ วันตรัสรู้ของพระองค์เป็นวันที่ทำให้พระองค์เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้หมดกิเลส และสิ่งที่พระองค์ตรัสรู้นั้นก็จัดว่าเป็นสิ่งที่ประเสริฐสุด ยากที่จะมีสิ่งใดมาเทียบได้ สิ่งที่พระองค์ตรัสรู้นั้นก็คือ อริยสัจ คือความจริงอันประเสริฐ ความจริงอันสูงสุด ซึ่งยากที่จะมีความจริงของผู้ใดมาเทียบได้

         การที่พระองค์สามารถตรัสรู้อริยสัจธรรมด้วยพระองค์เองนั้น เป็นเพราะพระวิริยะอุตสาหะ และพระองค์ทรงบรรลุญาณที่วิเศษยิ่งนั่นก็คือ พระสัมมาสัมโพธิญาณ ซึ่งก็นับว่าเป็นพระปรีชาญาณอันยอดเยี่ยม ด้วยเหตุนี้ละค่ะ วันตรัสรู้จึงเป็นสำคัญ และเป็นเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้น

         วันปรินิพพานก็นับว่าเป็นวันสำคัญเช่นกัน เพราะเป็นวันที่โลกสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ คือการดับแห่งดวงจักษุแห่งโลก ประชาชนต้องระลึกถึงด้วยความเศร้าโศกและอาลัยเป็นอย่างยิ่ง

         ถ้าเราจะกล่าวโดยสรุปแล้ว วันประสูติ และวันตรัสรู้เหตุการณ์สำคัญก็คือเป็นวันที่เราได้บุคคลสำคัญของโลก และวันปรินิพพานก็คือวันสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของโลก ซึ่งทั้ง ๓ วันนี้ตกอยู่ในวาระเดียวกัน คือ วันเพ็ญเดือนวิสาขะ สมควรอย่างยิ่งที่พุทธศาสนิกชนจะรำลึกถึงพุทธคุณนี้เพื่อจะได้เกิดเป็นบุญกุศล และเป็นการบูชาพระพุทธองค์ด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์ โดยมีพระพุทธคุณเป็นอารมณ์ ในการรำลึกถึงพุทธคุณนี้

         ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระธรรมโกษาจารย์แห่งวัดมหาธาตุยุราราชรังสฤษดิ์ ซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์แห่งแรกของประเทศไทย ท่านได้ให้ข้อคิดอย่างน่าฟังว่า "ในการรำลึกถึงอภิลักขิตากาลเช่นนี้ เราน่าจะได้รำลึกถึงพระคุณในส่วนที่เป็นอัศจรรย์นั่นก็คือ ไม่เคยมีเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นเป็นครั้งที่ ๒ ในสมัยพุทธกาล เช่น

         รำลึกว่า ในอภิลักขิตกาลวิสาขบูชาที่กระทำอยู่นั้น ตรงกับเวลาที่ประสูติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งได้มีขึ้นก่อนพุทธศักราช ๘๐ ปี ณ ป่าลุมพินีวันสถาน ต่อนี้เราพึงระลึกอีกว่า อภิลักขิตกาลวิสขบูชาที่กระทำอยู่นี้ตรงกับกาลเป็นที่ตรัสรู้ของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้นได้ทรงตรัสรู้โดยการที่กำจัดพญามารและเสนามารได้ในเวลาเย็น ซึ่งพระอาทิตย์ยังไม่ทันอัสดงคต ในมัชฌิมยาม พระองค์ทรงบรรลุจุตูปปาตญาณ และ

          ในปัจฉิมยาม เวลาพระอาทิตย์ใกล้จะอุทัย พระองค์ก็ได้ตรัสรู้เป็นพระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ เป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ต่อนี้เราพึงระลึกอีกว่า อภิลักขิตกาลวิสาขบูชาที่ได้กระทำอยู่นี้ก็ตรงกับกาลเป็นที่ปรินิพพานของพระพุทธองค์ ซึ่งได้มีขึ้น ณ สาลวโนทญาณ ณ เมืองกุสินาราราชธานี เมื่อได้รำลึกถึงอภิลักขิตกาลบริบูรณ์เช่นนี้ ได้ชื่อว่าเป็นผู้กระทำพุทธบูชา ด้วยดี และสมควรที่จะส่งเสริมอย่างยิ่ง นี่ละค่ะ คือส่วนหนึ่งของการระลึกถึงพระพุทธคุณ วันมหามงคลนี้

         เนื่องในโอกาสวันวิสาขบูชาอีกหนึ่ง ของวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา นับว่าเป็นพิธีที่มีความสำคัญยิ่ง สมควรที่จะช่วยรักษาไว้ ซึ่งพิธีการอันทรงค่า น่าดีใจที่มีท่านผู้ใหญ่หลายฝ่ายต่างร่วมแรงกาย แรงใจ ให้ความสำคัญกับวันนี้ จึงเกิดมีการจัดงานขึ้น โดยมหาเถรสมาคม และคณะกรรมการอำนวยการอนุรักษ์และพัฒนาพุทธมณฑลฝ่ายฆราวาส กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ ได้เห็นชอบให้จัดงานวันวิสาขบูชา วันสำคัญสากลของโลก ขึ้นที่ พุทธมณฑล ระหว่างวันที่ ๒๑-๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๕ และ

         ความสำเร็จอีกประการหนึ่ง ซึ่งเป็นสิ่งดีและมีคุณค่านั่นคือการฝึกให้เยาวชนมีความกล้าในการที่จะแสดงออก ซึ่งความคิดเห็น ในทางที่ดีงาม และเป็นการรำลึกถึงอีกหนึ่งของวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา วิสาขมหามงคล นี่ไงละค่ะ

       วิสาขบูชาเวียนมาถึง รำลึกซึ้งในพระธรรมคำสั่งสอน
  พระพุทธองค์ผู้ทรงสถาพร บังคมกรกราบบาทพระศาสดา
       เพ็ญเดือนหกสิบห้าค่ำจำจิตมั่น ประสูติกาลแห่งองค์ทรงศาสนา
  ตรัสรู้ปรินิพพานกาลต่อมา ปวงประชาทุกผู้รู้กันดี
       ต่างมุ่งมั่นการกิจพินิจชอบ ตามระบอบแบบอย่างทางวิถี
  ทั้งเวียนเทียนประทีปตามยามราตรี ประเพณีมีมาอย่าเปลี่ยนแปลง
       ปฏิบัติเช่นนี้นั้นดีอยู่ และได้รู้ปริยัติอย่างชัดแจ้ง
  เป็นกุศลผลบุญหนุนแสดง เจริญแรงด้วยศรัทธามหาชน
       เมื่อทำบุญทำทานการใดแล้ว อย่าได้แคล้วทำดีมีเหตุผล
  รู้รักษาศีลธรรมประจำตน เพื่อมงคลแห่งชีวิตนิจนิรันดร์